ریکاوری اطلاعات RAID
بازیابی اطلاعات RAID: در دنیای امروزی که دادهها گرانبها و ارزشمند محسوب میشوند، از دست دادن اطلاعات میتواند تلخترین تجربه باشد. یکی از راههای محبوب برای حفاظت از دادهها، استفاده از آرایههای RAID است. آرایههای Redundant Array of Independent Disks (RAID) روشی رایج برای ذخیرهسازی دادهها هستند که به علت قابل اعتماد بودن و عملکرد بالا بین کاربران محبوب شده اند. با این حال، RAID ها نیز مانند هر سیستم ذخیرهسازی دیگری، در معرض خرابی و از دست رفتن اطلاعات هستند که در این صورت، بازیابی اطلاعات RAID را حیاتی میکند. در این مقاله به بررسی روشها و راهکارهای بازیابی اطلاعات از آرایههای RAID خواهیم پرداخت.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: بازیابی اطلاعات هارد
امداد هارد با سابقه ای درخشان در زمینه بازیابی اطلاعات، در ریکاوری انواع RAID ها با نرخ موفقیت %80 پیشرو بوده و به عنوان مرجعی قابل اعتماد در این زمینه شناخته میشود.
آشنایی با تکنولوژی RAID
سیستمهای RAID
RAID مخفف عبارت Redundant Array of Independent/Inexpensive Disks (آرایه افزونگی از دیسکهای مستقل/ارزانقیمت) است و به مجموعهای از تعدادی دیسک سختافزاری گفته میشود که با هم کار کرده و یک واحد منطقی واحد را تشکیل میدهند. تمامی این دیسکها توسط یک یا چند کنترلر مدیریت میشوند. RAID معمولا از هارددیسکهای سنتی ساخته میشود اما امروزه ممکن است از SSDها هم تشکیل شود. هدف اصلی استفاده از RAID بالا بردن سرعت و بهبود امنیت اطلاعات ذخیرهسازیشده است.
این آرایهها از نظر تعداد دیسکها و همچنین روش توزیع دادهها روی دیسکها با یکدیگر متفاوت هستند. روش توزیع داده، نوع یا سطح RAID نامیده میشود. سطح RAID علاوه بر مشخصات فنی، ویژگیهای آرایه، سرعت عملکرد و توانایی آن در برابر خرابیهای سختافزاری را نیز تعیین میکند.
سطوح مختلفی از RAID وجود دارد و هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. همچنین، تقریباً تمامی کنترلرهای RAID دارای حالت JBOD (Just a Bunch of Disks) هستند، به عبارت دیگر، مجموعهای معمولی از دیسکها که به صورت یکپارچه عمل نمیکنند.
اکثر سطوح RAID (به جز RAID 0) میتوانند در صورت خرابی یک یا حتی چند دیسک، در حالت به اصطلاح “تنزلیافته” یا “عملکرد محدود” کار کنند. در این حالت، محافظت از دادهها محدود (یا غیرفعال) شده و سرعت نیز کاهش مییابد.
دلایل از دست رفتن اطلاعات RAID
دلایل مختلفی برای از دست رفتن اطلاعات RAID وجود دارد، که به طور کلی به دو دسته سختافزاری و نرمافزاری تقسیم میشوند:
مشکلات سختافزاری:
- خرابی هد هارد
- خرابی موتور هارد
- خرابی کنترلر RAID
- آسیب فیزیکی به هاردها
- نوسانات برق
- گرمای بیش از حد
- آتشسوزی یا سیل
مشکلات نرمافزاری:
- خرابی فایلها یا سیستمعامل
- پارتیشنبندی مجدد
- حذف ناخواسته اطلاعات
- خطاهای رجیستری
- خرابی برنامهها
خطای انسانی:
- حذف تصادفی اطلاعات
- Format کردن هارد
- بازنویسی اطلاعات
- اشتباه در Restore اطلاعات
انواع RAID و تمایز آنها
RAID 0: سرعت بالا با ریسک بزرگ
RAID 0 مبتنی بر تکنولوژی تقسیمبندی بلوکهای داده و توزیع یکنواخت آنها روی تمامی دیسکهای آرایه (استراپ) است. این توزیع باعث افزایش قابل توجه سرعت کل سیستم میشود، زیرا چندین دیسک میتوانند به طور همزمان عملیات خواندن و نوشتن را انجام دهند.
بااینحال، این تکنولوژی بر روی قابلیت اطمینان بالا تمرکز ندارد. اگر یکی از دیسکها خراب شود، بازیابی اطلاعات کل آرایه تقریبا غیرممکن است.
RAID0 برای ذخیرهسازهایی که در آنها سرعت از اهمیت بیشتری نسبت به امنیت اطلاعات برخوردار است، مانند سرورهای مورد استفاده در استریم ویدیو یا ویرایش عکس، ایدهآل است.
مزایا:
- بالاترین کارایی در میان تمام انواع RAID
- سرعت بالای خواندن و نوشتن اطلاعات
- امکان استفاده از کل ظرفیت آرایه برای ذخیرهسازی اطلاعات
- ارزانترین گزینه از نظر هزینه به ازای هر گیگابایت فضای ذخیرهسازی
معایب:
- قابلیت اطمینان نسبتا پایین. هرگونه خرابی میتواند منجر به از دست رفتن اطلاعات شود.
RAID1: امنیت اطلاعات به قیمت نصف شدن ظرفیت
RAID1 از تکنولوژی تکثیر آینهای (mirroring) استفاده میکند، به این معنی که هر دیسک حاوی داده، یک همزادِ کاملاً یکسان دارد که بطور کامل محتوای آن دیسک را بازتاب میدهد. بنابراین، RAID1 از حداقل دو درایو و بیشتر تشکیل میشود که کپیهای دقیقی از یکدیگر هستند.
این بدین معناست که در حالت سادهی آینهسازی (روی دو ديسک)، تنها نیمی از کل ظرفیت آرایه در دسترس کاربر قرار میگیرد که در نتیجه قیمت ذخیرهسازی به ازای هر گیگابایت، دو برابر میشود. به عبارت دیگر، برای داشتن یک آرایه RAID1 با ظرفیت ۵۰۰ گیگابایت، نیاز به خرید دو عدد دیسک ۵۰۰ گیگابایتی دارید. اما از طرفی، در صورت خرابی یکی از دیسکها، میتوانید به سرعت آن را با یک دیسک جدید جایگزین کنید و سیستم بلافاصله دادهها را از دیسک باقیمانده به دیسک جدید کپی میکند. برای راهاندازی RAID1 حداقل به دو دیسک نیاز دارید.
RAID1 از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار است اما این اطمینان اغلب با کاهش سرعت نوشتن اطلاعات به دست میآید. زیرا اطلاعات ابتدا روی یک دیسک و سپس روی دیسک دیگر نوشته میشود. با این حال، سرعت خواندن به دلیل موازی بودنِ فرایند خواندن از هر دو دیسک، میتواند بالا باشد. این ویژگیها کاملاً به تنظیمات RAID سختافزاری (یا نرمافزاری) بستگی دارد.
RAID1 برای ذخیرهسازی اطلاعات حیاتی، مانند سیستمهای حسابداری و همچنین سرورهای کوچکِ داده، ایدهآل است.
RAID Level 2 نیز از تکنولوژی توزیع بلوکی اطلاعات استفاده میکند اما دادهها را به جای بلوک، به واحدهای بایتی تقسیم میکند. برای دستیابی به مقاومت در برابر خرابی، RAID2 فضایی را برای کدهای همینگ (Hemming) در نظر میگیرد، به عبارت دیگر برای راهاندازی این آرایه به حداقل سه دیسک نیاز است.
RAID3 دادهها را به واحدهای بایتی تقسیم کرده و آنها را در میان دیسکها توزیع میکند. در این آرایه یک دیسک مجزا برای تصحیح خطا وجود دارد.
به دلیل توزیع داده به صورت بایتی، تمامی درایوهای آرایه به عنوان یک واحد عمل میکنند. این یعنی آنها تنها میتوانند در یک زمان یک عملیات را انجام دهند. به همین خاطر این نوع از آرایهها به ندرت مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایا:
- مقاومت بالا در برابر خرابی
- در صورت خرابی یکی از دیسکهای داده (در صورت وجود یک آینه سالم)، آرایه همچنان به کار خود ادامه میدهد.
- سرعت بالای خواندن (بسته به کنترلر)
- رایجترین و پشتیبانیشدهترین پیکربندی در میان تمام انواع RAID
معایب:
- سرعت پایین نوشتن (بدون کنترلرهای مستقل)
- تنها نیمی از فضای دیسک در دسترس کاربر است.
- قیمت بالا به ازای هر گیگابایت فضای ذخیرهسازی
RAID2 و RAID3: استفاده محدود به دلیل عملکرد
RAID Level 2 نیز از تکنولوژی توزیع بلوکی اطلاعات استفاده میکند اما دادهها را به جای بلوک، به واحدهای بایتی تقسیم میکند. برای دستیابی به مقاومت در برابر خرابی، RAID2 فضایی را برای کدهای همینگ (Hemming) در نظر میگیرد، به عبارت دیگر برای راهاندازی این آرایه به حداقل سه دیسک نیاز است.
RAID3 دادهها را به واحدهای بایتی تقسیم کرده و آنها را در میان دیسکها توزیع میکند. در این آرایه یک دیسک مجزا برای تصحیح خطا وجود دارد.
به دلیل توزیع داده به صورت بایتی، تمامی درایوهای آرایه به عنوان یک واحد عمل میکنند. این یعنی آنها تنها میتوانند در یک زمان یک عملیات را انجام دهند. به همین خاطر این نوع از آرایهها به ندرت مورد استفاده قرار میگیرند.
RAID4: تعادل بین سرعت و امنیت
RAID4 هم از روش توزیع بلوکی اطلاعات استفاده میکند و یک دیسک مجزا برای تصحیح خطا دارد. اما در مقایسه با سطوح 2 و 3، دادهها به بلوک تقسیم میشوند. این امر به دیسکها اجازه میدهد تا به طور مستقل کار کنند و چندین عملیات خواندن را به طور همزمان انجام دهند. بدین معنا که، مشابه RAID0، این آرایه از سرعت خواندن بالایی برخوردار است. سرعت نوشتن به دلیل لزوم نگهداری از اطلاعات parity روی یک دیسک اضافی برای تصحیح خطا کاهش مییابد، زیرا دادههای این دیسک باید هر بار هنگام نوشتن اطلاعات جدید بهروز شوند.
برای راهاندازی RAID4 به حداقل سه دیسک نیاز دارید. از طرف دیگر، این اصلاحیه به دلیل ایجاد تعادلی مناسب بین سرعت و امنیت، کاربرد گستردهای پیدا کرده است. اگر یکی از بلوکها از بین برود، سیستم میتواند با استفاده از بلوکهای همسایه و اطلاعات parity به تنهایی آن را بازیابی کند.
مزایا:
- مقاومت نسبتاً بالای در برابر خرابی، توانایی بازیابی خودکار
- امکان کار در حالت عملکرد محدود
- سرعت بالای خواندن اطلاعات
معایب:
- سرعت پایین نوشتن اطلاعات به دلیل اختصاص یافتن یک دیسک به تصحیح خطا
- کاهش قابل توجه سرعت خواندن در حالت عملکرد محدود
- در صورت خرابی یک دیسک، بازیابی اطلاعات روی دیسک جدید ممکن است زمان زیادی طول بکشد. اگر در طی این فرآیند یک دیسک دیگر نیز خراب شود، دادهها ممکن است به طور غیرقابل برگشتی از بین بروند.
RAID5: محبوب اما با ریسک در بازسازی
RAID5 احتمالا محبوبترین پیکربندی RAID است که در سیستمهای ذخیرهساز NAS مورد استفاده قرار میگیرد. در حال حاضر RAID5 ترکیبی ایدهآل از قیمت، سرعت و کیفیت به شمار میرود.
RAID5 تقریبا مشابه RAID4 است، با این تفاوت که اطلاعات parity را روی یک دیسک مجزا نمینویسد، بلکه آن را به طور مساوی روی همه دیسکها توزیع میکند. این بدین معناست که RAID5 میتواند در برابر خرابی یک دیسک بدون از دست رفتن دادهها و دسترسی به آنها مقاومت کند، زیرا دادهها و اطلاعات parity که روی دیسکها قرار دارند برای بازیابی بلوکهای از دسترفته مورد استفاده قرار میگیرند.
بسته به فروشنده، ظرفیت تولید و هدف، سیستمهای RAID سطح 5 ممکن است در روشهای توزیع داده و اطلاعات parity با یکدیگر تفاوت داشته باشند.
برای ساخت یک آرایه RAID5 به حداقل سه دیسک نیاز دارید.
مزایا:
- سرعت بالای خواندن و نوشتن اطلاعات
- در صورت خرابی یک دیسک، کاربر همچنان به دادهها دسترسی دارد (در حالت عملکرد محدود)
- مقاومت در برابر خرابیها و خطاها
معایب:
- خرابی یک دیسک باعث کاهش کارایی میشود
- در صورت خرابی یک دیسک، بازیابی اطلاعات روی دیسک جدید ممکن است زمانبر باشد. اگر در طی این فرآیند یک دیسک دیگر نیز خراب شود، دادهها میتوانند به طور غیرقابل برگشتی از بین بروند.
RAID6: تحمل خطای بالاتر با قیمت بیشتر
RAID6 مشابه RAID5 است، با این تفاوت که به جای اطلاعات parity از کد اصلاح خطای Reed-Solomon دوتایی استفاده میشود که روی دو دیسک نوشته میشود. بنابراین، حداقل تعداد دیسکهای مورد نیاز به چهار عدد افزایش مییابد و سیستم حتی در صورت خرابی دو دیسک نیز میتواند به کار خود ادامه دهد.
RAID ترکیبی
سطوح آرایه پیچیده محبوب دیگری نیز وجود دارند، به عنوان مثال RAID10 (1+0)، RAID01 (0+1)، RAID50 (5+0) و غیره.
RAID10 یک آرایه RAID0 است که از آرایههای RAID1 تشکیل شده است، در حالی که RAID01 یک آرایه RAID1 است که از آرایههای RAID0 تشکیل شده است. به همین ترتیب، RAID50 یک آرایه RAID0 است که از آرایههای RAID5 تشکیل شده است.
این ترکیبها برای افزایش کارایی و مقاومت در برابر خرابی عمل میکنند، اما همه اینها با افزایش قابل توجه قیمت به دست میآید. برای مثال، برای ساخت RAID10 به حداقل چهار هارد درایو نیاز دارید.
ترکیب دو یا چند آرایه RAID5 در RAID0 به دلیل استفاده موازی از دادهها، عملکرد را به طور قابل توجهی سرعت میبخشد.
RAID10 و RAID50 به دلیل سادگی از نظر پیادهسازی و ترکیب سرعت کافی با گزینههای پشتیبانگیری، بسیار محبوب شدهاند، اگرچه قیمت بالا اجازه استفاده از آنها را در سیستمهای کوچک نمیدهد. RAID01 به دلیل اینکه از نظر ویژگیها تقریباً مشابه RAID10 است، طرفداران زیادی ندارد.
بازیابی اطلاعات RAID
بازیابی اطلاعات از دسترفته به علت خرابی RAID امکانپذیر است.
نشانههای احتمالی آسیبدیدگی سیستم RAID عبارتند از:
- آرایه در حالت محدود قرار دارد، اما همچنان میتوان به تمامی فایلها دسترسی داشت.
- RAID پس از از دست رفتن اطلاعات، به اشتباه بازیابی شده است، تنظیمات یا شمارههای ترتیب دیسک تغییر کردهاند؛ دسترسی به فایلها محدود شده است یا امکانپذیر نیست.
- وضعیت آرایه «غیرفعال»، «یافت نشد»، «خاموش» است، در عین حال سیستم آن را نمایش نمیدهد و دسترسی به فایلها نیز مسدود است.
RAIDها همان مشکلات از دست رفتن اطلاعات را دارند که در هارددیسکهای معمولی رایج است: حذف تصادفی، خرابی نرمافزاری، بازنویسی، آسیب فایل سیستم و غیره. بنابراین، اگر RAID به طور معمول کار میکند اما امکان دسترسی به اطلاعات وجود ندارد، ممکن است این مشکل ناشی از مسئلهای دیگر، مانند اشتباه کاربر یا ویروسهای کامپیوتری باشد.
علاوه بر این، خرابیهای RAID ممکن است ناشی از خرابی کنترلر یا نقص دیسک باشد. بسته به سطح RAID، این موضوع میتواند منجر به برخی مشکلات و محدودیتها در طی فرآیند بازیابی اطلاعات شود.
سطح RAID | خرابی کنترلر | خرابی دیسک |
RAID0 | با داشتن اطلاعات مربوط به ترتیب دیسکها، بازیابی اطلاعات به سادگی امکانپذیر است. | اگر بازیابی هر یک از دیسکها غیرممکن باشد، بازیابی اطلاعات نیز امکانپذیر نیست. |
RAID1 | اطلاعات به سادگی از هر یک از اجزا قابل بازیابی است. | |
RAID4, RAID5 | اطلاعات به سادگی قابل بازیابی است. برای بازیابی به اطلاعات شماره ترتیب دیسک، اندازه بلوک و روش توزیع اطلاعات parity نیاز است. | بازیابی اطلاعات به شرطی که تنها یک دیسک آسیبدیده باشد، به سادگی امکانپذیر است. در صورت خرابی تعداد بیشتری از دیسکها، بازیابی اطلاعات غیرممکن است. |
RAID6 | اطلاعات به سادگی قابل بازیابی است. برای بازیابی به اطلاعات شماره ترتیب دیسک، اندازه بلوک و روش توزیع Reed-Solomon نیاز است. | بازیابی اطلاعات به شرطی که یک یا دو دیسک آسیبدیده باشند، به سادگی امکانپذیر است. در صورت خرابی تعداد بیشتری از دیسکها، بازیابی اطلاعات غیرممکن است. |
آرایههای کمپلکس | بازسازی هر یک از اجزای آرایه کمپلکسس و سپس سرهمبندی کردن آرایه اجزا (در یک سطح بالاتر) مورد نیاز است. | بازیابی اطلاعات به شرطی که تعداد کافی از اجزا به درستی کار کنند، امکانپذیر است. برای مثال، RAID50 به این نیاز دارد که هر یک از اجزای RAID5، حتی در حالت عملکرد محدود، کار کنند. |
تفسیر اطلاعات ذخیرهسازی به عنوان بخشی از RAID
همه حافظههای ذخیرهسازی اطلاعات، ویژگیهای خاص خود را دارند؛ ویژگیهایی مانند نوع، اندازه، مدل، فروشگاه و غیره. این اطلاعات درون دیسک قرار دارد و معمولا توسط فروشگاه عرضهکننده دیسک برنامهریزی میشود. البته امکان تغییر جزئی این اطلاعات هم وجود دارد.
زمانی که یک دیسک به بخشی از یک آرایه RAID تبدیل میشود، یک برچسب از کنترلر RAID (چه در یک NAS و چه روی مادربرد) دریافت میکند. این برچسب شامل اطلاعاتی مانند تعداد دیسکهای گروه، پیکربندی RAID، اندازه استراپ و غیره است. اگر کاربر تصمیم بگیرد دیسک را از سیستم RAID خارج کند، حتی بعد از فرمت شدن، این برچسب همچنان روی دیسک باقی میماند. با وجود استفاده در RAID، همچنان میتوان دیسک را خارج کرد و برای اهداف دیگری استفاده کرد؛ مثلا به عنوان هارد درایو اصلی یک کامپیوتر، در یک سیستم ذخیرهسازی دیگر، به عنوان یک حافظه قابل حمل و غیره.
در صورتی که نیاز به بازیابی اطلاعات باشد و دیسک با نرمافزار Recovery Explorer باز شود، برنامه برای تشخیص نوع دستگاه، ویژگیهای آن را اسکن میکند. اگر دیسکها بخشی از یک RAID هستند یا قبلا بودهاند، Recovery Explorer برچسبهای آنها را خوانده و پیشنهاد میدهد که دیسکها را به یک سیستم واحد مونتاژ (Assemble) کند. این کار به صورت خودکار و با تایید کاربر انجام میشود.
اگر مطمئن هستید که دیسک موردنظر قبلا بخشی از یک RAID بوده اما دیگر نیست، مونتاژ خودکار RAID که توسط برنامه پیشنهاد میشود را رد کنید و اخطارهای قبل از شروع اسکن را نادیده بگیرید. برعکس، اگر دیسک از یک RAID خارج شده است، باید مطمئن شوید که تمام دیسکهای دیگر (اعضای آن RAID) هم متصل هستند، سپس RAID را مونتاژ کنید. این کار را میتوانید به صورت دستی انجام دهید یا اجازه دهید برنامه به صورت خودکار آن را انجام دهد.
نحوه بازیابی اطلاعات از RAID چگونه است؟
بازیابی اطلاعات از RAID به دلیل ماهیت پیچیده این سیستم ذخیرهسازی که شامل چندین دیسک است که در یک سیستم منطقی واحد سازماندهی شدهاند، معمولا نیازمند باز-مونتاژ (re-assemble) این دیسکها قبل از بازیابی است. نرمافزار Recovery Explorer به صورت خودکار ابرداده (Metadata) روی دیسکها را تشخیص میدهد، ابردادهای که ساختار RAID را توصیف میکند، و دیسکها را به یک سیستم ذخیرهسازی مجازی واحد مونتاژ میکند.
با این حال، اگر هر بخشی از ابرداده مربوط به RAID از بین رفته باشد، توصیه میکنیم از ابزارهای بازیابی اطلاعات که در بازیابی و بازسازی سیستمهای RAID پیچیده تخصص دارند استفاده کنید.
بازیابی اطلاعات از یک سیستم RAID شامل مراحل زیر است:
- خاموش کردن RAID: ابتدا سیستم RAID را به طور کامل خاموش کنید.
- خارج کردن دیسک های RAID: همه دیسک های داخل سیستم RAID را با دقت خارج کنید.
- اتصال دیسک ها به کامپیوتر: دیسک های خارج شده را با استفاده از رابط های SATA/IDE به یک کامپیوتر ثابت برای بازیابی متصل کنید.
- بازیابی اطلاعات با نرم افزار Recovery Explorer: نرم افزار Recovery Explorer را اجرا کنید و به تب “ذخیره سازی های پیچیده” (Complex storages) بروید. سپس عملیات اسکن را آغاز کنید.
- انتقال اطلاعات بازیابی شده: بعد از اتمام اسکن، اطلاعات مورد نظر خود را پیدا کرده و به یک مکان امن بر روی یک دستگاه ذخیره سازی دیگر منتقل کنید.
نکات مهم در مورد سیستم های RAID
از آنجایی که سیستم های RAID معمولا برای ذخیره سازی اطلاعات مهم استفاده می شوند، از دست رفتن این اطلاعات می تواند بسیار دردسرساز باشد. بنابراین کاربرانی که از RAID استفاده می کنند، باید برای جلوگیری از هر گونه مشکل احتمالی، نکات زیر را رعایت کنند:
تنظیم RAID
- خنک کردن سیستم: هارد دیسک ها در زمان کار گرم می شوند و اگر تعداد زیادی از آن ها در کنار هم در یک آرایه RAID قرار بگیرند، بی توجهی به تهویه مناسب می تواند باعث خرابی آن ها شود. گرم شدن بیش از حد آرایه می تواند منجر به خرابی آن شود، پس مطمئن شوید که سیستم خنک کننده درستی نصب شده و فضای کافی برای گردش هوا در اطراف آرایه وجود دارد.
- استفاده از یو پی اس (UPS): اگر در زمان نوشتن اطلاعات روی دیسک ها، برق قطع شود، اطلاعات به طور کامل نوشته نشده و از بین می رود. همچنین احتمال خرابی های فیزیکی و منطقی دیسک ها نیز افزایش می یابد. برای جلوگیری از این مشکل، از یک سیستم برق اضطراری (UPS) استفاده کنید. یو پی اس در وهله اول، تجهیزات را از نوسانات برق محافظت می کند و در وهله دوم، به کاربر این امکان را می دهد تا در زمان قطع برق، با خیال راحت اطلاعات خود را ذخیره کرده و سیستم را خاموش کند.
- استفاده از دیسک های سازنده مختلف: اکثر سیستم های RAID به جز RAID0، به گونه ای طراحی شده اند که در صورت خرابی یک دیسک (یا دو دیسک در RAID6) با کارایی پایین تر به کار خود ادامه دهند. اما اگر در زمان کارکرد آرایه در حالت تخریب (degraded mode)، بیش از یک دیسک (دو دیسک) دچار مشکل شوند، اطلاعات از دست خواهد رفت. به همین دلیل، توصیه می شود از دیسک های سازنده های مختلف در آرایه RAID استفاده کنید. با این کار، احتمال خرابی همزمان چند دیسک به شدت کاهش پیدا می کند.
نگهداری از RAID
ترتیب قرارگیری دیسکها اهمیت دارد
هر دیسک در یک آرایه RAID دارای یک شماره ترتیبی است و دادهها بر اساس ترتیب خاصی نوشته و خوانده میشوند. برخی از کنترلرها، ترتیب دیسکها را بر اساس نحوهی اتصال آنها تعیین میکنند. در صورتی که ترتیب دیسکها تغییر کند، بسته به پیکربندی RAID، ممکن است با مشکلات زیر مواجه شوید:
- RAID 0: سیستم قادر به راهاندازی صحیح اطلاعات دیسک نخواهد بود، زیرا توالی بلاکها تغییر کرده است.
- هر نوع RAID با کد برابریparity: ممکن است سیستم قادر به درک دادهها نباشد. احتمال زیادی وجود دارد که هرگونه دستکاری بعدی (مانند نوشتن داده) منجر به از دست رفتن برخی بلاکها در دیسکهای بهم ریخته شود. بازیابی این دادهها نیازمند نرمافزار اضافی و دانش تخصصی است.
برخی از سیستمهای RAID پیشرفتهتر، در صورتی که دیسکها به ترتیب صحیح متصل شوند، خودشان ترتیب را تعریف میکنند. این موضوع میتواند برای عیبیابی مفید باشد.
فرمت کردن یا فرمت نکردن دیسک RAID، مسئله این است؟!
فرض کنید کاربر مجبور شده است یک درایو را به دلایلی (مانند عیبیابی) از سیستم RAID خارج کند و به رایانهی شخصی متصل کند. در چنین حالتی، خواندن دقیق پیامهای سیستمعامل ضروری است.
ممکن است سیستم پیشنهاد فرمت کردن دستگاه را بدهد. پذیرفتن این پیشنهاد توصیه نمیشود. چرا که فرمت کردن میتواند منجر به از دست رفتن اطلاعات ارزشمند موجود روی دیسک و به دنبال آن، یک روند بازیابی طولانی و زمانبر شود.
اتصال و جداسازی دیسکها
اگر سیستم ذخیرهسازی داده امکان استفاده از دیسک یدکی را فراهم نمیکند، قبل از هرگونه عملیات فیزیکی با سیستم RAID، باید آن را از برق جدا کنید. در غیر این صورت، اقدامات نسنجیده ممکن است منجر به آسیب فیزیکی دیسک یا آسیب منطقی به دادهها شود.
نکات مهم در مورد استفاده از دیسک یدکی (Hot Spare):
- نمیتوانید از این قابلیت برای دیسکهایی که بخشی از یک RAID در حالت تخریبشده (Degraded) هستند، استفاده کنید.
- بیش از یک دیسک را همزمان جدا نکنید. پس از جدا کردن یک دیسک و جایگزینی آن، مطمئن شوید که بازسازی RAID به پایان رسیده است. تنها پس از آن میتوانید دیسکهای دیگر را جدا کنید.
حمل و نقل RAID
حمل و نقل یک آرایه RAID نیازمند دقت بالایی است تا از آسیب فیزیکی به دیسکها جلوگیری شود. آرایه را پرتاب یا تکان ندهید. آن را در پلاستیک ضد الکتریسیته ساکن و فویل آلومینیوم بستهبندی کنید و با استفاده از بستهبندی ویژه، از آن در برابر لرزش محافظت کنید.
موارد ممنوعه در استفاده از RAID: چک لیست
قبل از شروع هر گونه عملیاتی با RAID، لطفاً با لیست چک زیر آشنا شوید:
- یک RAID را به دستگاهی که تعداد کافی فن خنککننده ندارد، متصل نکنید.
- ترتیب دیسکها را تغییر ندهید.
- در حین عیبیابی دیسکها، تمام پیامهای سیستمعامل را بخوانید.
- قبل از انجام هرگونه عملیات فیزیکی، دیسکها را از برق خاموش کنید.
- آسیبهای فیزیکی دیسک را برطرف کنید.
- در حین حمل و نقل، آرایه را در معرض لرزش و بارهای دیگر قرار ندهید.
در صورت داشتن هر گونه سوال یا ابهامی، لطفاً با تیم پشتیبانی امداد هارد تماس بگیرید.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از از دست رفتن دادهها
برخی اقدامات مانند پشتیبانگیری منظم، استفاده از دیسکهای با کیفیت و اجرای تستهای دورهای بر روی آرایههای RAID میتوانند از از دست رفتن دادهها جلوگیری کنند.
نکات مهم در بازیابی اطلاعات RAID
- هر چه سریعتر به بازیابی اطلاعات بپردازید تا احتمال ایجاد خسارت برای دادهها کاهش یابد.
- در صورت عدم اطمینان از مهارتهای خود، به متخصصان مربوطه مراجعه کنید.
- از ابزارها و نرمافزارهای معتبر و قابل اعتماد برای بازیابی اطلاعات استفاده کنید.
تماس با متخصصین در صورت برخورد با مشکلات پیچیده
در صورتی که با مشکلات پیچیده در بازیابی اطلاعات از آرایههای RAID مواجه شدید، بهترین راه حل این است که به متخصصین مجرب و ماهر در این زمینه مراجعه کنید.
پرسشهای متداول
آیا میتوان دادهها را از یک آرایه RAID بازیابی کرد؟
بله، با استفاده از ابزارها و تکنیکهای مناسب میتوان دادهها را از آرایههای RAID بازیابی کرد.آیا RAID 5 به تنهایی برای حفاظت از دادهها کافی است؟
RAID 5 امکان بازیابی اطلاعات را فراهم میکند، اما بهتر است با استفاده از راهکارهای پیشگیرانه نیز از دادههای خود محافظت کنید.